De Nederlandse Canyoning Bond (NCB) is in 2007 begonnen om een nationale richtlijn op te stellen voor scholing en certificering op het gebied van canyoningen. De richtlijn heeft als doel om er voor te zorgen dat (toekomstige) canyoneers, gidsen en instructeurs voldoende kennis en vaardigheden bezitten om respectievelijk verantwoord tochten te maken, te begeleiden en cursussen te geven.

OPLEIDINGSTRAJECT

Het opleidingstraject is vormgegeven aan de hand van de Kwalificatie Structuur Sport (KSS) 2017. De KSS is een richtlijn die in opdracht van het ministerie van VWS is opgesteld door het NOC*NSF om sportopleidingen in Nederland op efficiëntere wijze te organiseren en samenwerking tussen opleidingsinstituten eenvoudiger maken. De kwalificatiestructuur geeft aan op verschillende niveaus welke competenties cursisten na afloop van hun cursus bezitten.

Het opleidingstraject bestaat uit verschillende niveaus, ook wel profielen genoemd, welke onderverdeeld zijn in verschillende leerlijnen (zie figuur 1.1). Een leerlijn is een leertraject dat een persoon kan volgen tot het gewenste niveau. Het opleidingstraject kent de volgende leerlijnen:

• Leerlijn 'Canyoneer' - Tijdens de cursussen van de blauwe leerlijn doet men algemene kennis en technische vaardigheden op die de basis vormen van het canyoningen. Deze niveaus zijn bedoelt voor mensen die privé willen canyoningen met personen van vergelijkbaar niveau. Tevens vormen deze niveaus de basis van eigen vaardigheid voor de gids- en instructeursopleidingen. Na het succesvol afronden van een cursus in de leerlijn Canyoneer ontvang je een vaardigheidsbewijs Canyoneer.
• Leerlijn 'Gids' - Tijdens het volgen van een opleiding in de groene leerlijn doet men begeleidingsvaardigheden op om te kunnen gidsen in canyons en om gidsen in opleiding te begeleiden tijdens hun praktijkstage. Deze niveaus zijn bedoelt voor mensen die binnen een organisatie (onervaren) deelnemers willen begeleiden tijdens een tocht. Na het succesvol afronden van een cursus in de leerlijn Gids ontvangt men een kwalificatie Guide.
• Leerlijn 'Opleider' - Tijdens het volgen van een opleiding in de oranje leerlijn doet men lesgeefervaring op en leert men gidsen en instructeurs opleiden in het NCB-opleidingstraject. Deze niveaus zijn bedoeld voor mensen die binnen een opleidingscentrum toekomstige canyoneers, gidsen en/of instructeurs willen opleiden. Na het succesvol afronden van een cursus in de leerlijn Opleider ontvangt men een kwalificatie Instructor of Assessor.

Elk niveau staat voor bepaalde vaardigheden die iemand heeft ontwikkeld, een bepaalde hoeveelheid praktijkervaring die is opgedaan en voor specifieke bevoegdheden die iemand op het betreffende niveau heeft. De specifieke vaardigheden, praktijkervaring (zie tabel 2.1) en bevoegdheden per niveau (zie tabel 2.2) worden nader omschreven onder cursussen.

Afhankelijk van de wijze van toetsing en het soort certificaat wordt er een onderscheidt gemaakt tussen vaardigheidsprofielen (VP) en kwalificatieprofielen (KP). Per profiel worden de volgende onderdelen beschreven:

• Globale omschrijving van het functioneren – Omschrijving wat kan iemand op het betreffende niveau.
• Competenties en bevoegdheden van het betreffende niveau – Samenvatting van de specifieke vaardigheden en bevoegdheden op het betreffende niveau.
• Praktijkervaring – De hoeveelheid ervaring om aan een cursus of opleiding te mogen deelnemen, die tijdens een cursus of opleiding wordt opgedaan en om het certificaat geldig te houden.
• Cursus – Eisen die aan de vormgeving van cursus en de deelnemers worden gesteld.
• Toetsing – Wijze van toetsing van het betreffende niveau.
• Certificaat – Hoe wordt het certificaat voor het betreffende niveau verstrekt.
• Klachtenregeling – Hoe kan een cursist en klacht indienen voor de vormgeving van de cursus of wijze van beoordeling.

Voor het leesgemak is in de tekst hoofdzakelijk gebruik gemaakt van ‘hij/hem/zijn’. Uiteraard kan hier ook ‘zij/haar’ gelezen worden.

CURSUSSEN

Om een bepaald niveau te bereiken kan je een cursus volgen. Hieronder staat een overzicht van de verschillende niveaus (volg de link voor een nadere toelichting voor het betreffende niveau).

• Introduction (VP)
• Canyoneer (VP)
• Advanced Canyoneer (VP)
• Guide (KP)
• Instructor (KP)
• Assessor (KP)

WAAR KAN IK EEN CURSUS VOLGEN?

De cursussen worden aangeboden via bedrijven, verenigingen en instellingen met een NCB Keurmerk. Het cursusaanbod van de opleidingscentra is te vinden in de kalender of op hun eigen website (zie Kwaliteitsregister).

KLACHTENREGELING

Indien de cursist een klacht heeft over de vormgeving/uitvoering van de cursus of het niet eens is met de beoordeling, dan kan hij contact opnemen met de Toetsingscommissie of Commissie van Beroep voor de Toetsing van de bond. De leden van de Toetsingscommissie en de Commissie van Beroep voor de Toetsing, beiden ingesteld door de bond, staan vermeld op de website van de Nederlandse Canyoning Bond of een overzicht is op te vragen bij de bond.

FIGUUR 1.1: SCHEMATISCHE WEERGAVE VAN HET OPLEIDINGSTRAJECT

TABEL 2.1: OVERZICHT VEREISTE PRAKTIJKERVARING PER NIVEAU

TABEL 2.2: OVERZICHT VAARDIGHEDEN EN BEVOEGDHEDEN